Dlaczego w przedsiębiorstwach trzeba coraz szybciej osiągać cele? Poniżej możecie przeczytać o kolejnych przesłankach, które wskazują, że bycie skutecznym i efektywnym na rynku już nie jest wystarczające, że dodatkowo konieczne jest bycie coraz szybszym. Więcej możecie znaleźć we wcześniejszym artykule na ten temat. 1/2018(7)

English version of the article: Extending and intensifying life – reasons for accelerating activities.

6. Wzrost średniej długości życia

Rozwój medycyny, zwiększenie dostępu do żywności (nie zawsze najzdrowszej) i poprawa komfortu życia powodują, że człowiek żyje statystycznie coraz dłużej. W latach 40. XX wieku mężczyzna w Polsce żył średnio niecałe 50 lat, obecnie żyje blisko 80 lat. Śmierć, jeszcze nie tak dawno naturalny element procesu życiowego, zaczyna nam przeszkadzać, staje się niewygodnym zdarzeniem, które należałoby wyeliminować. Kiedyś zaraz przed pięćdziesiątką już nikt nie snuł dalekosiężnych celów, dziś w naszym życiu mogą występować nawet dwa cykle biologiczne, co prowadzi do wielu nowych zjawisk społecznych.

Dłuższe życie wpływa na liczbę i hierarchię potrzeb klientów, a tym samym wywołuje konieczność dostosowywania się przedsiębiorstw do nowych warunków funkcjonowania klientów na rynku. Wraz ze wzrostem średniej długości życia zwiększa się potencjał potrzeb pojedynczego klienta.

Zwiększanie średniej długości życia może doprowadzić do zmian w ukształtowaniu rynkowych cykli życia klientów, w szczególności cykli życia rodzin, które częściowo będą ulegały przekształceniom w cykle życia związków nieformalnych (Szlendak 2012, s. 479-486; Marody, Giza-Poleszczuk 2004, s. 184-185).

7. Skracanie rynkowych cykli życia produktów

Od lat 70. XX wieku do 2005 roku cykl życia samochodów skrócił się od 7,5 roku do mniej niż 5 lat i taka tendencja się utrzymuje (Holweg, Greenwood bez daty wyd.). Jeszcze większą dynamikę skracania cykli można zaobserwować w branży informatycznej, chociaż trudno tu mówić o skracaniu, gdy cykle wynoszą w tej branży często kilka miesięcy (Uwagi Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji… bez daty wyd., s. 1).

8. Subiektywizm czasu istnienia

Na odczuwany przez nas subiektywizm czasu istnienia wpływają 2 główne zjawiska. Pierwsze, to coraz szybciej następujące zmiany, a drugie to wspomniane już wydłużenie czasu życia, zwłaszcza w krajach rozwiniętych.

Tempo zmian. Dawno temu, zmiany zachodziły na przestrzeni tysiącleci albo wieków. Dzisiaj, jedno pokolenie jest świadkiem wielu epokowych przemian.  Zmieniło się rozumienie pojęć „długo” i „krótko”.

Globalizacji ulega sieć transportowa, przez co zmniejsza się uciążliwość przestrzeni.

Coraz doskonalszy podział pracy w społeczeństwie, powiązany z rozwojem technologii stwarza szansę, na szybsze osiąganie celów. Czy wykorzystamy stale doskonaloną organizację naszej cywilizacji? To zależy od nas. Podnoszonej sprawności funkcjonowania społeczeństw towarzyszą zagrożenia takie jak na przykład nierównomierny rozkład dóbr, biurokratyzacja życia, istnienie międzynarodowych grup wpływu, nienadążanie rozwoju nauk społecznych za rozwojem technologii.

Potrzeby, których nie możemy zaspokoić w życiu realnym, coraz częściej próbujemy zaspokajać w życiu wirtualnym. Wymiarów wirtualności jest wiele na przykład: świat gier, rozszerzona rzeczywistość, wprost wirtualny świat, świat wywołany przez zmianę świadomości (narkotyki, alkohol, hipnoza, wpływy guru, psychologów, chwyty marketingowe, wpływanie na zachowania społeczności i społeczeństw, itp.).

Wydłużenie czasu życia. O nim już wspomniałem. W dłuższym życiu rośnie znaczenie jego jakości, którą można kształtować:

• jeszcze bardziej je wydłużając,
• poprawiając nasze cechy psychofizyczne,
• maksymalizując liczbę zaspokojonych potrzeb lub tworząc możliwość ich zaspokojenia w każdej chwili,
• skracając czas potrzebny do zaspokojenia potrzeb,
• stwarzając wrażenie lepszego życia, które takim wcale nie musi być; na przykład na rynku dziś często nie liczy się, czy produkt jest przydatny tylko czy jesteś przekonany o tym, że jest przydatny – cechy produktów coraz częściej wynikają z kształtowanych stanów psychicznych klientów, a nie są rzeczywistym odzwierciedleniem przedmiotów.

Życie człowieka przebiega w granicach wzorcowych stanów wyznaczonych przez:

• nieśmiertelność,
• sprawność i pełne zdrowie,
• możliwość zaspokojenia wszystkich potrzeb w jednej chwili,
• maksymalnie intensywne przeżywanie życia (intensyfikacja może odbywać się przez zagęszczanie zdarzeń w naturalny sposób lub być wspomagana np. przez wspomnianą wirtualizację życia, robotyzację lub łączenie organizmu ze sztuczną inteligencją, czy w przyszłości zastosowanie awatarów umożliwiających przebywanie jednocześnie w wielu miejscach).

Im bardziej będziemy zbliżać się do tych czterech granic naszego istnienia, tym silniej będziemy odczuwać jego nieskończoność, a tym samym nieskończoność procesu tworzenia nowych produktów, służących zaspakajaniu naszych potrzeb.

9. Innowacje organizacyjne

Poprawa funkcjonowania przedsiębiorstw następuje dzięki wdrażaniu różnych typów innowacji: technicznych, procesowych, organizacyjnych, marketingowych.

Innowacje organizacyjne stają się dominującym typem nowości tworzących wartość dodaną, również w przedsiębiorstwach. Oto kilka przykładów innowacji organizacyjnych, które mogą w przyszłości wpływać na tempo zmian w przedsiębiorstwach:

• telepraca, szeroko opisywana w literaturze (Barczak, Bartusik, Kozina 2009, s. 106-111; Olszewski 2013, s. 79-80),
• wieloetatowość, ułatwiająca wyposażanie więcej niż jednego przedsiębiorstwa w zasób wiedzy, jakim dysponuje każdy z nas. Jeśli koszty wykorzystania tego zasobu są zbyt duże, aby pokryło je jedno przedsiębiorstwo, może dojść do wykorzystania zasobu przez więcej podmiotów. Pracownik może być zatrudniany w kilku przedsiębiorstwach na kilka części etatów, które sumują się do jednego etatu, lub których suma przekracza jeden etat. Za każdym razem powstają problemy: niebezpieczeństwo dostępu konkurencji do zasobu wiedzy, obciążenie pracownika obowiązkami, zmniejszenie skuteczności i efektywności pracy w poszczególnych przedsiębiorstwach,
• angażowanie się przedsiębiorstw w tworzenie lub współtworzenie rozwiązań open source, czyli w zakresie na przykład darmowego oprogramowania (Walczak 2011; Weber 2004).
• crowdsourcing, dynamicznie rozwijająca się odmiana outsourcingu, polegająca na zlecaniu prac społeczności (tłumowi, dużej grupie często anonimowych osób), która współtworzy rozwiązanie, w szczególności produkt. Więcej na ten temat można przeczytać w książce J. Howe’a (2008), no i oczywiście w Internecie.
• działanie w ramach sieci.

10. Rozwój nauki i techniki

Nauka i technika to czynniki wywierające decydujący wpływ na przyspieszenie działań w przedsiębiorstwach. Ich wpływ na tempo przemian jest tak duży, że wymagają odrębnego opisania.

11. Dostęp do zasobów

Ten problem będzie się pojawiał wielokrotnie na moim blogu. Za jeden z kluczowych, bo pierwotnych zasobów uważam wiedzę. To ona ma decydujący wpływ, na postrzeganie rzeczywistości, w której żyjemy. Tym samym wpływa na nasze myślenie o nas oraz o świecie. Wpływa na stan naszych potrzeb i postrzeganie wybranych fragmentów naszej rzeczywistości w kategoriach zasobów. Kamień jest czy tego chcemy, czy nie, ale czy jest on zasobem, zależy od nas. W tym miejscu zwrócę uwagę jedynie na dwa aspekty dotyczące wiedzy, która jest  jednym z zasobów:

• stale odczuwamy ograniczoność dostępu do zasobów wiedzy; powinniśmy podejmować trud, aby wiedza była zasobem nieskończonym, nieograniczonym, odnawialnym i niewyczerpywalnym,
• dopóki istnieją istoty rozumne (póki co nie znamy nikogo innego niż nas ludzi), dopóty wiedza będzie potencjalnie zasobem nieograniczonym, jednak nie zawsze dostępnym w danym czasie.

Metodą na zwiększanie zasobu jakim jest wiedza jest jej wykorzystywanie. Wiedza niewykorzystywana zostaje zapomniana. Wykorzystywanie wiedzy jest związane z działaniem. Działanie zwiększa doświadczenie. Łączenie nabywanego doświadczenia z wykorzystywaną wiedzą, prowadzi do synergii i przyspieszenia procesów poznawczych.

11 przesłanek akceleracji działań w biznesie, które zaprezentowałem w dwóch artykułach z pewnością nie wyczerpuje ich listy, a te, które wymieniłem zasługują na bardziej szczegółowe omówienie, co sukcesywnie będę robił.

 

Źródła

Holweg M., Greenwood A. (bez daty wyd.), Product Variety, Life Cycles, and Rate of Innovation – Trends in the UK Automotive Industry, http://www.3daycar.com/mainframe/publications/library/Product Variety.pdf (dostęp: 2014.07.04)

Uwagi Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] w sprawie promocji polskiego przemysłu teleinformatycznego na rynkach światowych (bez daty wyd.), http://www.piit.org.pl/_gAllery/12/25/12254/Uwagi_PIIT_do_promocji_polskiej_branzy_ICT_IT-_MG.pdf (dostęp: 2014.07.04)

Szlendak T. (2012), Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.

Marody M., Giza-Poleszczuk A. (2004), Przemiany więzi społecznych, Scholar, Kraków.

Barczak B., Bartusik K., Kozina A. (2009), Modele strukturalne organizacji uczącej się, w: Doskonalenie struktur organizacyjnych przedsiębiorstw w gospodarce opartej na wiedzy, red. A. Stabryła, Wyd. C.H. Beck, Warszawa, s. 53-116.

Olszewski J. (2013), System pracy w warunkach globalnego społeczeństwa informacyjnego, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.

Walczak A. (2011), Projekty open source. Sposoby organizacji oraz źródła finansowania, Walczak IT, Poznań.

Weber S. (2004), The Success of Open Source, Harvard University Press, Cambridge–Massachusetts–London.

Howe J. (2008), Crowdsourcing, Random House, New York.