Dlaczego w przedsiębiorstwach trzeba coraz szybciej osiągać cele? Poniżej tylko kilka przesłanek, które wskazują, że bycie skutecznym i efektywnym na rynku już nie jest wystarczające, że dodatkowo konieczne jest bycie coraz szybszym. 2/2017(2)

English version of the article: Reasons for accelerating activities in business – part 1

Chciałbym przedstawić tylko kilkanaście przesłanek wskazujących na konieczność przyspieszania działań w przedsiębiorstwach (przyspieszANIA a nie przyspieszENIA). Są to:

• wzrost liczby ludności
• zwiększenie częstotliwości i siły oddziaływania grup docelowych
• zwiększenie liczby konkurentów
• wzrost PKB, w tym PKB na osobę
• wzrost liczby potrzeb
• skracanie rynkowych cykli życia produktów
• wzrost średniej długości życia
• subiektywizm czasu istnienia
• zwiększenie skuteczności procesów komunikacji
• rozwój nauki i techniki
• dostępność zasobów

Opiszę pierwszych 5, pozostawiając pozostałe na kolejny wpis.

 

Przesłanka 1. Wzrost liczby ludności

 

Więcej osób generuje potrzeby, stąd w przedsiębiorstwach niezbędne jest przyspieszenie działań na rzecz ich zaspokojenia. Trzeba obsłużyć większą liczbę potencjalnych klientów. Oczywiście, skoro na Ziemi żyje coraz więcej ludzi, to można by sądzić, że coraz więcej ludzi pracuje, a więc bilans między przyrostem potrzeb a przyrostem rąk do pracy w celu ich zaspokojenia powinien wyjść na zero. Tu zaczynają oddziaływać dodatkowe przesłanki.

 

Liczba ludności na Ziemi od 50 000 r. p.n.e. do 2011 r. n.e. Opracowanie na podstawie: State of world… 2011, s. 2-3; Haub bez daty wyd.

Przesłanka 2. Zwiększenie częstotliwości i siły oddziaływania grup odniesienia

 

Potrzeby mają różną genezę. Niektóre mają podłoże biologiczne, inne powstają w wyniku współżycia w społeczeństwie. Jednym z czynników generujących potrzeby podmiotu działania są inni ludzie. Na rynku mówi się o oddziaływaniu grup odniesienia, „które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na zachowania i postawy jednostki” (Kotler 1994, s. 163-165). Na człowieka mogą oddziaływać następujące grupy:

1. członkowskie – do których jednostka należy lub z którymi wchodzi w relacje:

• pierwotne – na przykład rodzina, przyjaciele, koledzy z pracy, sąsiedzi,
• wtórne – na przykład grupy religijne, zawodowe, związkowe;

1. aspiracyjne – do których jednostka chciałaby należeć, na przykład ulubiona drużyna sportowa;
2. dysocjacyjne – do których jednostka nie chciałaby należeć, na przykład drużyna sportowa konkurująca z ulubioną (na podstawie: Kotler 1994, s. 163).

Obecnie, w szczególności dzięki dynamicznemu rozwojowi narzędzi komunikacji, ale też ze względu na zmianę stylu życia i w związku z przemianami kulturowymi, rośnie liczba relacji i grup odniesienia oddziałujących na każdego z nas. Między innymi, większa różnorodność narzędzi komunikacji i łatwy dostęp do nich sprawia, że zwiększa się liczba relacji. Korzystając z portali społecznościowych mamy często dużą liczbę znajomych i wirtualny kontakt z nimi. Wiedza na temat tego, co każdy z nich robi, jak spędza czas, a przy tym co kupuje, wpływa na skalę potrzeb i aktywność na rynku.

Większa liczba źródeł informacji powoduje zmiany w przynależności do grup dysocjacyjnych i aspiracyjnych. Moje dziecko nie kibicuje, jak kiedyś ja, wyłącznie jednemu klubowi piłkarskiemu i reprezentacji Polski w piłce nożnej, ale ma kilka ulubionych klubów europejskich (do niedawana grało w piłkę w koszulce FC Barcelony) oraz reprezentacji narodowych, oprócz polskiej w szczególności hiszpańską.

Przesłanka 3. Zwiększanie się liczby konkurentów

 

W ostatnich latach rośnie liczba przedsiębiorstw. Choć z roku na rok ta liczba się zmienia, generalnie tendencja jest rosnąca. Poniżej zebrałem dane dotyczące liczby przedsiębiorstw w Polsce w latach 2004-2015:

• 2004 – 1 714 983,
• 2005 – 1 676 775,
• 2006 – 1 714 915,
• 2007 – 1 777 076,
• 2008 – 1 862 462,
• 2009 – 1 673 527,
• 2010 – 1 726 663,
• 2011 – 1 784 603,
• 2012 – 1 794 943,
• 2013 – 1 771 460,
• 2014 – 1 843 000,
• 2015 – 1 914 000.

Wynika z nich, że w 2015 roku było o 11,6% więcej przedsiębiorstw niż w roku 2004 (Działalność… 2010, s. 46; Działalność… 2013, s. 48, Działalność… 2014a, s. 49, Działalność… 2014b, s. 23, Działalność… 2015, s. 22, Działalność… 2016, s.  24).

W 2015 roku 99% wszystkich przedsiębiorstw stanowiły przedsiębiorstwa małe, przede wszystkim mikroprzedsiębiorstwa (96%) (Działalność… 2016, s. 24).

W wielu krajach również rośnie liczba uruchomień działalności gospodarczych, szczególnie w Chinach (Młynarczyk 2011), w Brazylii (o 28%), Chile (o 37%), Kolumbii (o 55%), czy Meksyku (o 49%). Wzrost liczby  przedsiębiorstw wzmaga konkurencyjność. Trzeba być bardziej sprawnym, zwinnym, szybszym, żeby na rynku odnieść sukces.

 

Przesłanka 4. Wzrost PKB, w tym PKB na osobę

 

PKB można obliczać w różny sposób: metodą sumowania produktów, metodą sumowania dochodów lub metodą sumowania wydatków (Milewski 1998a, s. 339). Często stosowana pierwsza metoda polega na dodaniu wartości wytworzonych dóbr (wyrobów i usług) i pomniejszeniu ich sumy o wartość dóbr zużytych do ich wytworzenia (por. (Milewski 1998a, s. 339 oraz Obrębski 1994, s. 174)).

Zmiany PKB oraz PKB na jednego mieszkańca (per capita) w globalnej gospodarce obrazuje rysunek poniżej.

 

 

Rys. 2.9. PKB w ujęciu globalnym w latach 1-2011 n.e. (mln USD).
Opracowanie własne na podstawie: Maddison 2007, s. 379; Gross domestic… 2013

 

 

 

Rys. 2.10. PKB na jednego mieszkańca w ujęciu globalnym w latach 1-2011 n.e.
Opracowanie własne na podstawie: Maddison 2007, s. 382; Index Mundi 2014

Szczególnie ciekawa jest analiza zmian wartości PKB na jednego mieszkańca w ujęciu globalnym. Mogłoby się bowiem zdarzyć, że wraz ze zwiększaniem się liczby ludności rosłaby wartość PKB, ale tylko z tytułu zwiększania się liczby ludzi, a więc rąk do pracy. Jednak, zwłaszcza w ostatnich kilkuset latach, wartość PKB na jednego mieszkańca rośnie, i to bardzo znacznie (mimo wojen, epidemii i innych niekorzystnych zdarzeń nadzwyczajnych).

1. Kelly zauważa: „Na dłuższą metę światowa gospodarka rozwijała się, przeciętnie rzecz biorąc, w tempie ułamka procentu rocznie. W ostatnich kilku stuleciach ta przeciętna wyniosła 1 procent rocznie, a w stuleciu ostatnim – w czasie którego zbudowano ogromną większość tego, co mamy dziś na Ziemi – sięgnęła 2 procent. […] niewidzialna fala pcha naprzód cały gospodarczy ekosystem, […] każdego roku posuwa się coraz szybciej” (Kelly 2001, s. 134).

Przesłanka 5. Wzrost liczby potrzeb

 

Mimo wzrostu PKB, w tym PKB na jednego mieszkańca, liczba generowanych potrzeb może się stać większa niż liczba potrzeb zaspokajanych; ujemny bilans prowadzi do niezadowolenia konsumentów. Swoje oczekiwania mają również ludzie występujący w roli inwestorów w przedsiębiorstwach; mają oni potrzeby w zakresie wartości akcji oraz zysku. Rośnie nie tylko liczba potrzeb ale też ich zróżnicowanie, co prowadzi do pogłębiania się różnorodności produktów. Żeby zapewnić ich różnorodność, niezbędne jest przyspieszenie tworzenia innowacyjnych rozwiązań przy jednoczesnym zmniejszaniu kosztów ich wdrożenia i utrzymania na rynku.

Jednocześnie, jak wynika z danych, w Unii Europejskiej pozostaje bez pracy około 18,7% młodych ludzi. W Polsce liczba młodych bezrobotnych jest spora (17,7% w 2016 roku), ale w niektórych krajach bardzo duża: w Grecji 49,8%, w Hiszpanii 44,4%, we Włoszech 37,8% (Youth… bez daty wyd.).

Utrzymywanie się bezrobocia młodych na wysokim poziomie i trudności w zatrudnieniu się na pełnym etacie, może prowadzić do zwiększenia aktywności zawodowej młodych ludzi, którzy, chcąc zaspokoić swoje potrzeby, będą częściej się decydować na uruchomienie własnej działalności gospodarczej (najczęściej mikroprzedsiębiorstwa). Zwiększenie prawdopodobieństwa sukcesu ich przedsiębiorstw na rynku będzie możliwe dzięki produktom innowacyjnym. Jeśli nie nastąpi zwiększenie aktywności gospodarczej młodych ludzi i nie zostaną wdrożone rozwiązania w zakresie funkcjonowania rynku pracy, to w tej grupie albo będzie narastać frustracja wynikająca z niemożliwości zaspokojenia coraz większej liczby potrzeb, albo nastąpią zjawiska społeczne, które w opinii zainteresowanych zwiększą prawdopodobieństwo ich zaspokojenia (migracja, nasilenie konfliktów międzypokoleniowych, być może nasilenie się poglądów i działań rasistowskich itp.). Z drugiej strony, nie należy wykluczać, że rozwinie się zjawisko minimalizowania potrzeb wewnętrznych, przez co może ulec utrwaleniu ruch społeczny minimalistów.

 

CDN.

 

Źródła

Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2008 r. (2010), GUS, Warszawa.

Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2011 r. (2013), GUS, Warszawa.

Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2012 r. (2014a), GUS, Warszawa.

Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2013 r. (2014b), GUS, Warszawa.

Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2014 r. (2015), GUS, Warszawa.

Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2015 r. (2016), GUS, Warszawa.

Gross domestic product 2011 (bez daty wyd.), World DataBank, http://databank.worldbank.
org/databank/download/ GDP.pdf  (dostęp: 2013.05.30)

Haub C. (bez daty wyd.) How Many People Have Ever Lived on Earth?, http://www.prb.org/
Articles/2002/How ManyPeopleHaveEverLivedonEarth.aspx (dostęp: 2014.07.04)

Index Mundi , http://www.indexmundi.com (dostęp: 2017.09.15)

Kelly K. (2001), Nowe reguły nowej gospodarki, WIG-Press, Warszawa.

Kotler P. (1994), Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola, Gebethner & Ska, Warszawa.

Maddison A. (2007), Contours of the World Economy, 1–2030 AD. Essays in Macro-Economic History, Oxford University Press, Oxford.

Milewski R. (1998), Metody obliczania produktu krajowego brutto, w: Podstawy ekonomii, red. R. Milewski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, s. 335-343.

Młynarczyk M. (2011), Chiny: Bliżej kapitalizmu?, 27.12.2011, http://www.psz.pl/index.php?
option=content&task=view&id=40421 (dostęp: 2014.07.04).

Obrębski T. (1994), Dochód narodowy i wzrost gospodarczy, w: Elementy makro i mikroekonomii dla inżynierów, red. nauk. S. Marciniak, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, s. 172-196.

State of world population 2011. People and possibilities in a world of 7 billion (2011), United Nations Population Fund.

Youth unemployment figures, Eurostat, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php
/File:Youth_unemployment_figures,_2007-2016_(%25)_T1.png (dostęp: 2017.09.15).